Jussie, kom je buiten spelen?! En noorderlicht!

Caramel had vanmorgen duidelijk geen zin om Alex te vergezellen in de stal tijdens het melken. Opeens stond ze met haar voorpoten op de buitenvensterbank en haar snuit tegen het keukenraam gedrukt naar binnen te kijken. Op zoek naar Jussie, haar speelmaatje. Zodra ik de keukendeur open deed, vloog Jussie langs mij heen naar buiten, achter Caramel aan die er als een haas vandoor ging, met Jussie op d'r hielen.
Sinds de dag dat Alex met haar het erf op kwam, spelen ze samen. Dag in, dag uit. Tussendoor nemen ze even een pauze, maar niet te lang, want de dag is zo voorbij. Het is ontzettend leuk om te zien hoe die twee honden met elkaar stoeien. De volgende foto's zijn van afgelopen winter; ravotten in de sneeuw.

Afgelopen nacht vroor het 8 graden. We hebben alwel een aantal nachten vorst gehad, maar kouder dan -2 was het nog niet geweest. Vanmorgen zag de wereld er ontzettend mooi uit. Alles lag bedekt onder een dun wit laagje en het zonnetje scheen volop. Dit is heerlijk herfstweer. Jammergenoeg stond ik vandaag in de kaasmakerij en begon het in de loop van de middag te betrekken. Toch besloot ik er na het kaasmaken nog even op uit te gaan met Jussie, maar het heerlijke herfstweer was alweer voorbij. Nu is het buiten onbehaaglijk; veel wind en regen of sneeuw op komst, brrrrrrrrrr. En vanavond moet ik nog de koeien melken; brrrrrrrrr.
Gisteravond laat liet ik Jussie nog uit en werd ik verrast door een duidelijk noorderlicht. Wat is dit toch mooi!
Eigenlijk is het Hanz z'n job om de hond 's avonds uit te laten, maar hij is voor een weekje in Nederland. Dat heeft dus ook z'n voordelen!

Noorderlicht boven Skabram, Jokkmokk

Read more...

Melkmonsters en dagproductie

Het melkmeetapparaat

In de eerste week van een nieuwe maand houden wij ons een dag bezig met ´provmjölkning´, oftewel proefmelken. Van iedere koe nemen wij een melkmonster en meten wij meteen de dagproductie. De melkmonsters gaan naar een laboratorium waar zij worden onderzocht op het percentage vet en eiwit.

In het proefmelkrapport houd ik per koe de dagproductie bij. Iedere koe heeft
haar eigen flesje voor een melkmonster.

Daarnaast wordt gekeken naar het aantal cellen per milliliter melk. Deze cellen bestaan voor het merendeel uit afweercellen (witte bloedcellen/leukocyten). Als reactie op het binnendringen van bacteriën in de uier zullen in eerste instantie de al aanwezige leukocyten de aanval inzetten, maar vrijwel direct komen grote aantallen leukocyten vanuit het bloed naar de aangetaste uier. Het celgetal schiet dan omhoog. Een verhoogd celgetal is één van de meest betrouwbare aanwijzingen voor uierontsteking.
Soms kan je duidelijk zien dat een koe uieronsteking, mastitis, heeft. De melk is waterig en klonterig en de koe heeft veel pijn. Bij subklinische uieronsteking zie je echter niet aan de melk of aan de uier dat een koe uieronsteking heeft, maar dus wel aan een verhoogd celgetal.

De melkhoeveelheid lees ik zo nauwkeurig mogelijk af

Svalka, met Hanz op de achtergrond; proefmelken kost veel tijd

Het maandelijkse proefmelken doen wij altijd met z'n tweeën: De één melkt, de ander meet en schrijft. Ik ben altijd erg benieuwd hoeveel de koeien geven en of er grote veranderingen zijn. Op de resultaten van de melkmonsters moeten we zo'n twee weken wachten. Rosa is onze enige koe met een te hoog celgetal. Als dit zo blijft, moeten we haar helaas wegdoen. Een hoog celgetal tast namelijk ook de kwaliteit van de melk aan.

Omdat wij alle melk in onze kaasmakerij verwerken, komt bij ons niet dagelijks een melkwagen het terrein op rijden waar ik de melkmonsters aan kan meegeven. Om de monsters naar het laboratorium te krijgen, brengen wij ze naar de dichtsbijzijnde boer, waar de melkwagen wel langs komt. Dus één keer in de maand rijden we met onze melkproefjes de 100 kilometer lange rit naar boer Robert. Uiteraard combineren we dit tripje met het doen van boodschappen in 'de grote stad' Luleå. Al met al kost het enige planning om de melkmonsters iedere eerste week van de maand op de plek van bestemming te krijgen!

Hanz werkt de gegevens in de melkstal bij

Read more...

Buiten eten

Hanz heeft het voerderhek voor de kalfjes klaar! Door het kuilgras buiten te geven, staan zij minder binnen en blijft hun stal schoner. Iedereen begon meteen gretig te eten, behalve Bram; hij begreep maar niet hoe hij zijn kopje door het hekwerk moest krijgen.

Oktober is de maand dat we alles op orde moeten hebben voordat de winter inzet. De kleine meisjes staan de koudste maanden in de binnenstal. De jongens slachten we eind oktober/begin november. In Zweden mag je kalven en koeien op eigen terrein slachten; het vlees mag je echter niet verkopen. Ik heb bijna 15 jaar geen vlees gegeten, maar het vlees van mijn eigen dieren eet ik wel. Ik ben bij hun geboorte en ik help bij de slacht. Ik weet dat deze dieren goed zijn behandeld en niet op transport naar het slachthuis zijn gezet. Nu neem ik ze met een halster mee naar buiten, waar Johannes (onze buurman en rendierhouder) met een geweer klaarstaat en ze met één schot neerschiet. Doordat onze dieren voorafgaand aan de slacht nauwelijks stres kennen, smaakt het vlees beter. Streshormonen tasten namelijk de smaak van het vlees aan. Daarnaast is het vlees onbespoten: geen hormonen en geen antibiotica.

Maar toch, iedereen die een stiertje wil, mag 'em gratis komen halen.

Bram snapt het nog niet helemaal

Samba en Rikki

Read more...

Regen, regen, regen

Nu al een maand lang: regen, regen en... juist ja, regen. Vanmorgen liep ik in de regen naar de melkstal om de koeien te melken en nadat iedereen gemolken en alles weer schoon was, liep ik in de regen terug naar huis. Het is ronduit heerlijk om met een beker thee achter m'n laptop te kruipen en de rest van de dag niet meer naar buiten te moeten. Althans, dat hoop ik.

Alles is nat, vies en zwaar. Zelfs mijn oranje kussen die in de tractor ligt,(door mijn geringe lengte kom ik zonder kussen niet goed bij de pedalen) was vanmorgen nat en vies. Alex reed zich vast met de Toyota toen hij vanmiddag de beesten in de weilanden langs de weg ging voeren. Ook daar is het een enorme blubberbende; wat een leuk woord: Blubberbende.

De Toyota wordt uit de Blubberbende gehaald

Blubberbende voor de stal

Onze koeien en kalfjes stappen vrolijk door de Blubberbende. Ik lees trouwens met verbazing regelmatig artikelen over boeren die beweren dat koeien liever binnen staan. Volgens hen biedt een moderne stal alles wat een koe zich kan wensen en is de koe een dier dat zowel met warme als regenachtige dagen niet graag buiten loopt. Volgens mij is de keuze voor het binnenhouden van koeien een puur economische. Jammer dat deze boeren doen voorkomen dat de keuze van de manier waarop zij koeien houden voor een groot deel gebaseerd is op het welzijn van hun koeien. Als dit het geval zou zijn, zouden deze dieren buiten lopen. Het binnenhouden van dieren is gewoon goedkoper voor de melkveehouder en heeft helemaal niets met het welzijn van de koe te maken. Ik wil nog even toevoegen dat dit helaas goedkoper is.

Onze beesten lopen ook buiten als het regent en sneeuwt. Zij hebben altijd de mogelijkheid om binnen in de ligstal te gaan liggen, maar zelfs met slecht weer lopen ze voor een aantal uur toch lekker het weiland in. 's Winters, als de temperatuur onder de -25 daalt, blijven ze meestal binnen. Alleen kleine Bambu stapt bij deze temperaturen nog dapper in d'r eentje door de sneeuw.

Read more...